Dziedzictwo jedwabiu
Czwartek, 02.12.2021
Trzy lata po swojej śmierci cesarz Maksymilian napisał do doży Wenecji na prośbę swojego następcy o odzyskanie rzekomo skradzionych skarbów opactwa Admont. Niestety, nie jest jasne, czy cokolwiek zostało kiedykolwiek zwrócone.
Kolekcja paramentów z benedyktyńskiego klasztoru w Admont jest prawdopodobnie jedną z najważniejszych i najobszerniejszych w niemieckojęzycznym świecie. Pięć z ozdobnych ornamentów zostało wykonanych przez o. Benno Haana, który żył jako mnich w Admont do 1720 roku. Dzięki świątecznym regaliom hafciarz stworzył arcydzieło, które pokazuje malarstwo igłą w najdoskonalszej formie. Nici jego haftu wyglądają jak delikatne pociągnięcia pędzla, z umiejętnymi gradacjami kolorów, które przypominają malowane obrazy. "Ozdoba bożonarodzeniowa powstała w okresie baroku. Czas, w którym ludzie chcieli pokazać niebo na ziemi. Ta szata została zaprojektowana tak, aby była odpowiednio świąteczna" - mówi Frater Alexander Weiss, wyjaśniając wspaniałą dekorację. Wybrane motywy nie przedstawiają jednak sceny Bożego Narodzenia, ale raczej symbole czterech ewangelistów, a także wielu świętych i kolorowe kwiaty. Jedwabny habit zawdzięcza swoją nazwę przeznaczeniu, ponieważ był noszony głównie podczas mszy pontyfikalnych w święta Bożego Narodzenia.
W dużej mierze skopiowany oryginał
W maju 2018 r. Frater Alexander Weiss został mianowany Kustoszem Paramentów, co wiąże się z wielką odpowiedzialnością. "Moim zadaniem jest zachowanie tego dziedzictwa dla potomności", mówi kustosz o jednym ze swoich głównych zadań: Przechowywanie cennych szat liturgicznych. Jest to szczególnie delikatna sprawa, jak ujawnia: "Większość naszych szat liturgicznych jest przechowywana w pozycji poziomej w pomieszczeniu chronionym przed światłem i o kontrolowanej temperaturze. Zapobiega to rozdzieraniu się lub kruchości tkanin, co może się zdarzyć zbyt łatwo, jeśli są one zawieszone na wieszakach". Aby zapewnić bezpieczeństwo cennych szat liturgicznych, pomieszczenie jest wyposażone w szafy sięgające od podłogi do sufitu, w których ozdoby są przechowywane w metrowych szufladach. Regalia bożonarodzeniowe zajmują kilka z tych szuflad.
"To cały zestaw składający się w sumie z czternastu tkanin" - mówi kurator, tłumacząc dużą ilość potrzebnego miejsca. Po otwarciu szuflady, w której przechowywany jest ornat świąteczny, od razu rzuca się w oczy jeden szczegół: długie frędzle wykonane ze złotej nici zdobią prawą i lewą zewnętrzną stronę ornatu kościelnego. Kustosz wie, że jest to szczególna cecha wszystkich szat liturgicznych mistrza haftu Benno Haana: "Te frędzle są typowym elementem stylistycznym jego pracy, który został przejęty przez jego następców. Dlatego ornaty, które powstały po pracy Benno Haana w Admont, również mają frędzle". Ta niewątpliwa cecha jest kolejnym powodem, dla którego paramenty z klasztoru benedyktynów są rzadkością na skalę światową.
OZDOBA ŚWIĄTECZNA W SKRÓCIE:
Szata kościelna wykonana jest z czystego jedwabiu i została wykonana przez Frater Benno Haan w 1680 roku. Jest to zestaw składający się z czternastu tkanin:
- Ornat ze stułą: ornat opacki.
- Para rękawic.
- Para butów.
- Dwie szaty dalmatyki ze stułą: Odświętne szaty diakonów.
- Trzy manipularze: część szaty liturgicznej zakładana na ramię w starym obrządku kościelnym.
- Płaszcz Vesper
- Antependium: używane do dekoracji ołtarza głównego.
- Mitra: nakrycie głowy noszone przez opata podczas nabożeństw pontyfikalnych.
- Gremial: został umieszczony na kolanach opata w starym obrządku kościelnym.
